در دوران اخیر، بحثهای متعددی پیرامون قیمتگذاری بنزین توسط کارشناسان و فعالان اقتصادی مطرح شده است. یکی از سناریوهایی که به نظر میرسد احتمال وقوع آن بالاست، اعمال سه نرخ مختلف برای بنزین است.
بر اساس گزارشهای اخیر رسانهها، شرکت ملی پالایش و پخش فراوردههای نفتی اعلام کرده که اکثریت مردم، یعنی ۹۳ درصد، کمتر از ۱۶۰ لیتر بنزین موجود در کارت سوخت خود را مصرف میکنند. این در حالی است که تنها ۷ درصد از دارندگان خودرو بیش از این میزان مصرف دارند.
با این حال، استفاده گسترده از کارتهای سوخت جایگاهها ممکن است این آمار را دستخوش تغییر کند. مدیران وزارت نفت تلاش دارند تا این باور را در میان مردم جا بیندازند که بیشتر دارندگان خودرو کمتر از حد مشخصی بنزین مصرف میکنند.
کارشناسان اقتصادی معتقدند که اظهارات مسئولان وزارت نفت میتواند به معنای توجیهپذیری سه نرخی شدن بنزین باشد و در صورت اعمال نرخ سوم، تنها یک قشر کوچک مجبور به استفاده از آن خواهند بود.
در این میان، افرادی مانند مصطفی میرسلیم، که دوران پایانی نمایندگی مجلس را میگذرانند، به ارزان بودن بنزین انتقاد کرده و برخی رسانهها نیز با استناد به پرداخت یارانههای کلان انرژی توسط دولت، خواستار افزایش قیمت سوخت شدهاند.
با توجه به شرایط اقتصادی کنونی و عدم توانایی مردم برای پرداخت هزینههای بیشتر، افزایش قیمت بنزین از سوی دولت دشوار به نظر میرسد. نرخ سوخت به عنوان یکی از مهمترین عوامل تعیینکننده قیمتها، تأثیر قابل توجهی بر هزینههای زندگی خانوارها دارد.
در این بین، دولت باید تصمیمات مهمی برای مدیریت سوخت در شرایطی که نرخ ارز رو به افزایش است، اتخاذ کند. مصرف بالای بنزین ناشی از وجود خودروهای پرمصرف داخلی و فرسودگی خودروهایی که باید جایگزین میشدند، به یک چالش تبدیل شده است.
در نهایت، دولت با محدودیتهای مالی و صنعتی روبرو است و به نظر میرسد که تنها راه حل موجود، فشار بر مردم و استفاده از ابزارهای قیمتی است. این وضعیت نشاندهنده یک دوراهی بزرگ در مدیریت اقتصادی کشور است.