ترافیک تهران؛ یک چالش بزرگ برای سلامت و بهره‌وری

هر کسی که در تهران زندگی می‌کند و با خودروی شخصی به محل کار خود می‌رود، با ترافیک سنگین بزرگراه‌های این شهر مواجه است. این پدیده منجر به ایجاد پیامدهای منفی بسیاری می‌شود.

بنا به اعلام پلیس راهور تهران، روزانه بیش از ۲۰ میلیون جابه‌جایی در این شهر انجام می‌شود. خودروها به طور متوسط روزانه بیش از یک ساعت در ترافیک گیر می‌کنند. این به این معناست که روزانه ۲۰ میلیون نفر-ساعت و سالانه هشت هزار و ۵۰۰ نفر-سال بهره‌وری را در ترافیک از دست می‌دهیم. به عبارتی، یک روز کاری ۲.۵ میلیون کارمند در تهران هر روز در ترافیک دود می‌شود.

این وضعیت در حالی رخ داده است که بر اساس اعلام مسئولان شهرداری، بیش از ۴۶ درصد از بودجه ۱۰۴ هزار میلیارد تومانی شهرداری در سال ۱۴۰۲ برای رفع معضل ترافیک صرف شده است. با این حال، وضعیت خیابان‌ها و اتوبان‌ها نشان می‌دهد که ترافیک نه تنها کاهش نیافته است، بلکه روز به روز شدیدتر می‌شود.

همان‌طور که گفته شد، یک ساعت کاری از ۲۰ میلیون نفر در ترافیک هدر می‌رود. این موضوع باعث می‌شود که مردم برای رسیدن به محل کار خود، باید زمان زندگی شخصی خود را کاهش دهند. این مسئله دو پیامد دارد: اولاً، مردم باید برای رسیدن به محل کار خود، زودتر از زمان مورد نیاز حرکت کنند و دوماً، آن‌ها بعد از پایان کار، دیرتر به خانه می‌رسند. این کاهش زمان زندگی شخصی، بدون شک، استانداردهای زندگی را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

ترافیک نه تنها بر بهره‌وری مردم تأثیر منفی می‌گذارد، بلکه بر سلامت جسم و روان آن‌ها نیز تأثیر می‌گذارد. تحقیقات نشان می‌دهد که قرار گرفتن در معرض آلودگی هوای مرتبط با ترافیک طولانی مدت، مانند ذرات ریزگرد (PM2.5)، علاوه بر ایجاد استرس مزمن و بار روانی، زمینه‌های ایجاد زوال شناختی و افزایش خطر بیماری‌های عصبی مانند آلزایمر و پارکینسون را در مردم ایجاد می‌کند.

موضوع دیگر، خشمی است که ماندن در ازدحام ترافیک و کلافگی ناشی از آن به همراه دارد. میزان ترافیک بر پرخاشگری و رفتارهای پرخطر هنگام رانندگی دامن می‌زند. این رفتارهای پرخاشگرانه نه تنها خطر تصادف را افزایش می‌دهند، بلکه عواقب روانی بی‌شماری از جمله افزایش عصبانیت و تکانشگری به همراه دارند.

با توجه به تأثیرات منفی ترافیک بر مغز، بهتر است به دنبال راه‌هایی برای مقابله با بار ذهنی ترافیک بر جسم و روان خود باشیم. یک مطالعه جدید نشان می‌دهد که آلودگی هوای ناشی از ترافیک عملکرد مغز انسان را تنها در طی چند ساعت مختل خواهد کرد.

این وضعیت در حالی رخ می‌دهد که با وجود خودروهای فرسوده در کشور ما، میزان آلایندگی های ایجادشده از ترافیک بسیار بیش‌تر از سایر کشورهاست و در این بین، بنزینی که مصرف می‌شود نیز دو برابر کشورهای توسعه‌یافته است.

بر این اساس، می‌توان دریافت که این وضعیت اسفناک ترافیک تهران که از همه نظر موجب ضرر و زیان برای کشور است و علاوه بر نابود کردن ۲۰ میلیون نفر-ساعت بهره‌وری، جان و روان مردم را نیز به خطر انداخته و طی سال‌های اخیر با وجود صرف بودجه‌های کلان، هیچ دستاورد خاصی در این زمینه حاصل نشده و غول ترافیک روزبه‌روز ترسناک‌تر می‌شود و گویی که تا شهر را کاملاً نبلعد، مسئولی به فکر نخواهد افتاد.